Τα δάση καλύπτουν το 1/3 του συνόλου της γης, παρέχοντας ζωτική οργανική υποδομή για ορισμένες από τις πιο πυκνές και ποικίλες συλλογές της ζωής του πλανήτη. Υποστηρίζουν αμέτρητα είδη καθώς και 1.6 δισεκατομμύρια ανθρώπινα μέσα διαβίωσης, όμως οι άνθρωποι είναι επίσης υπεύθυνοι για την εκτεταμένη αποψίλωση, μειώνοντας εκατομμύρια δασωμένα στρέμματα κάθε χρόνο. Η αξία τους για τη ζωή μας είναι ανεκτίμητη, ωστόσο γνωρίζουμε τους λόγους που συμβαίνει αυτό;
1. Μας βοηθούν να αναπνέουμε.
Τα δάση αντλούν οξυγόνο που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε και απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέουμε (ή εκπέμπουμε). Ένα ενιαίο ώριμο, φυλλώδες δέντρο εκτιμάται ότι παράγει ημερησίως οξυγόνο για 2-10 άτομα.
2. Είναι κάτι περισσότερο από δέντρα.
Σχεδόν το ήμισυ όλων των γνωστών ειδών ζουν σε δάση, συμπεριλαμβανομένου του 80% της βιοποικιλότητας στην ξηρά. Η ποικιλία αυτή είναι ιδιαίτερα πλούσια στα τροπικά δάση, από σπάνιους παπαγάλους έως πιθήκους που απειλούνται με εξαφάνιση.
3. Και οι άνθρωποι ζουν εκεί.
Περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε δάση παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων περίπου 60 εκατομμυρίων αυτόχθονων, των οποίων η επιβίωση εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τα δάση.
4. Δημιουργούν δροσιά.
Τα δέντρα δημιουργούν ζωτικής σημασίας οάσεις σκιάς στο έδαφος. Τα αστικά δέντρα βοηθούν τα κτήρια να παραμείνουν δροσερά, μειώνοντας την ανάγκη για ηλεκτρικούς ανεμιστήρες ή κλιματιστικά, ενώ τα μεγάλα δάση μπορούν να αντιμετωπίσουν ενθαρρυντικά την επίδραση της «θερμότητας της πόλης» ή να ρυθμίσουν τις περιφερειακές θερμοκρασίες.
5. Κρατούν τη γη δροσερή.
Τα δέντρα έχουν επίσης έναν άλλο τρόπο να αντιμετωπίζουν τη θερμότητα: απορροφούν το CO2 που τροφοδοτεί την υπερθέρμανση του πλανήτη, αφού ως γνωστόν χρειάζονται πάντα CO2 για τη φωτοσύνθεση.
6. Δημιουργούν βροχή.
Τα μεγάλα δάση μπορούν να επηρεάσουν τα τοπικά καιρικά φαινόμενα και να δημιουργήσουν ακόμη και τα δικά τους μικροκλίματα. Ο Αμαζόνιος, για παράδειγμα, παράγει ατμοσφαιρικές συνθήκες που όχι μόνο προωθούν τις τακτικές βροχοπτώσεις εκεί και στις κοντινές γεωργικές εκτάσεις, αλλά δυνητικά και πιο μακριά.
7. Καταπολεμούν τις πλημμύρες.
Οι ρίζες των δέντρων είναι βασικοί σύμμαχοι σε έντονες βροχοπτώσεις, ειδικά σε περιοχές χαμηλού υψομέτρου. Βοηθούν το έδαφος να απορροφήσει περισσότερο νερό, μειώνοντας την απώλεια του εδάφους και τις ζημιές σε ιδιοκτησίες, επιβραδύνοντας τη ροή.
8. Ξαναγεμίζουν τους υδροφόρους ορίζοντες.
Τα δάση είναι σαν γιγαντιαία σφουγγάρια. Το νερό που περνάει από τις ρίζες τους ξεχειλίζει κάτω από τους υδροφόρους ορίζοντες, αναπληρώνει τις παροχές υπόγειων υδάτων που είναι σημαντικές για το πόσιμο νερό και την άρδευση σε όλο τον κόσμο.
9. Μειώνουν τους ανέμους.
Η γεωργία κοντά σε ένα δάσος έχει πολλά οφέλη, όπως νυχτερίδες που τρώνε έντομα ή κουκουβάγιες και αλεπούδες που τρώνε αρουραίους. Αλλά ομάδες δέντρων μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως ανεμοφράκτης, παρέχοντας αιολική ρύθμιση σε μια καλλιέργεια.
10. Κρατούν το έδαφος στη θέση του.
Το ριζικό δίκτυο του δάσους σταθεροποιεί τεράστιες ποσότητες εδάφους, ενισχύοντας το θεμέλιο ολόκληρου του οικοσυστήματος από τη διάβρωση του ανέμου ή του νερού.
11. Καθαρίζουν το βρόμικο έδαφος.
Εκτός από τη συγκράτηση του εδάφους, τα δάση μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν φυτοδιατάξεις για να καθαρίσουν ορισμένους ρύπους. Τα δέντρα μπορούν είτε να απομονώσουν τις τοξίνες είτε να τις υποβαθμίσουν για να είναι λιγότερο επικίνδυνες. Αυτή είναι μια χρήσιμη ικανότητα, επιτρέποντας στα δέντρα να απορροφούν υπερχείλιση λυμάτων, διαρροές οδών ή μολυσμένες απορροές.
12. Καθαρίζουν τον βρόμικο αέρα.
Μπορούν να καθαρίσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και όχι μόνο από το προαναφερθέν CO2.
13. Περιορίζουν την ηχητική ρύπανση.
Ο ήχος εξασθενεί στα δάση, καθιστώντας τα δέντρα ένα δημοφιλές φυσικό φράγμα θορύβου. Τα δέντρα μπορούν να μειώσουν τον ήχο του περιβάλλοντος κατά 5 έως 10 ντεσιμπέλ ή περίπου 50% όπως ακούγεται από τα ανθρώπινα αυτιά.
14. Μας δίνουν τρόφιμα.
Όχι μόνο τα δέντρα προσφέρουν φρούτα, ξηρούς καρπούς, σπόρους, αλλά και τα δάση γενικότερα βρώσιμα μανιτάρια, επίσης διάφορα ζώα.
15. Μας δίνουν φάρμακα.
Τα δάση παρέχουν ένα πλήθος φυσικών φαρμάκων. Για παράδειγμα, το φάρμακο της θεοφυλλίνης για το άσθμα προέρχεται από το κακάο, ενώ περίπου το 70% όλων των γνωστών φυτών με αντικαρκινικές ιδιότητες εμφανίζονται μόνο σε δάση.
16. Μας βοηθούν να κατασκευάζουμε πράγματα.
Πώς θα ήταν οι άνθρωποι χωρίς ξυλεία και ρητίνη; Δημιουργούμε τα πάντα, από το χαρτί και έπιπλα μέχρι σπίτια και είδη ένδυσης.
17. Δημιουργούν θέσεις εργασίας.
Περισσότεροι από 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται σε κάποιο βαθμό από τα δάση για την επιβίωσή τους, σύμφωνα με το Ηνωμένο Βασίλειο και 10 εκατομμύρια απασχολούνται άμεσα στη διαχείριση ή τη διατήρηση των δασών. Τα δάση συνεισφέρουν περίπου το 1% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μέσω της παραγωγής ξυλείας.
18. Ομορφαίνουν τον πλανήτη.
Η φυσική ομορφιά μπορεί να είναι το πιο προφανές αν και για πολλούς το μικρότερης σημασίας όφελος που προσφέρει ένα δάσος. Ωστόσο, η ομορφιά του προσφέρει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα στους ανθρώπους σχετικά με την ποιότητα ζωής και την απόλαυση της φύσης.
Όποιος έχει δει την κλασσική ταινία Bambi της Disney πιθανώς να θεωρεί τους κυνηγούς κάτι αρνητικό. Εξάλλου, κυνηγοί σκότωσαν την μητέρα του Bambi. Ωστόσο, οι κυνηγοί παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην προστασία της άγριας ζωής σε όλη τη χώρα και κάνουν πολλά περισσότερα από το να ελέγχουν τους πληθυσμούς των ζώων.
Ήταν τέλη Ιουνίου το 2007 όταν μία τεράστια φωτιά κατέκαψε μεγάλο τμήμα της Πάρνηθας και προκάλεσε ιδιαίτερη καταστροφή στο πολύτιμο οικοσύστημα της Αττικής.
Ένα ασυνήθιστο περιστατικό κλήθηκε να διαχειριστεί την περασμένη Τετάρτη η Ομάδα Άμεσης Επέμβασης (ΟΑΕ) του «Αρκτούρου». Ένας νεαρός αρκούδος στη Φλώρινα, ασταμάτητος για να… ζευγαρώσει με τα θηλυκά, δεν δίστασε να σκαρφαλώσει την εξωτερική περίφραξη του καταφυγίου του «Αρκτούρου», ύψους 2 μέτρων, οσμιζόμενος τις θηλυκές φιλοξενούμενες αρκούδες αλλά και την τροφή!